شهریور 7, 1401
زادروز مولانا
زادروز مولانا جلال‌الدین محمد بلخی را مانند دیگر قدمای ادب فارسی معمولا بر اساس تقویم قمری نقل کرده‌اند؛ اینکه این شاعر-عارف پارسی‌گوی به روز ششم ربیع‌الاول 604 در بلخ به دنیا آمد. داده‌ای تاریخی که انطباقش با تقویمِ شمسی به ما می‌گوید این شاعر-عارف پارسی‌گوی، در روز 8 مهر 586 به دنیا آمد و 4 دی 652 از دنیا رفت.
تردیدها و اختلاف‌نظرها
با این حال عده‌ای دراین داده تاریخی تردیدهایی دارند. از دلایل این تردید شاید بتوان به گفته‌ای از خود مولانا در فیه ما فیه اشاره کرد: «در سمرقند بودیم و خوارزمشاه سمرقند را در حصار گرفته بود و لشکر کشیده جنگ می‌کرد در آن محله دختری بود عظیم صاحب جمال چنان‌که در آن شهر او را نظیر نبود هر لحظه میشنیدم که میگفت: خداوندا کی روا داری که مرا به دست ظالمان دهی و می‌دانم که هرگز روا نداری و بر تو اعتماد دارم. چون شهر را غارت کردند و همه خلق را اسیر میبردند و کنیزکان آن زن را اسیر میبردند و او را هیچ اَلَمی نرسید و با غایت صاحب‌جمالی کسی او را نظر نمی‌کرد…»
از آنجایی که محاصره و فتح سمرقند به دست خوارزمشاه بر اساس برخی منابع در سال 604 و در برخی منابع در سال 609 روی داده و شرح مولانا نیز بر اساس مشاهدات و خاطرات خویش است، بنابراین تشکیک در سال تولد او یعنی سال 604 هجری قمری می‌تواند موضوعیت داشته باشد. با این حال، پُر پیداست و غالب که چه این تردید روا باشد و چه نباشد، دخلی به اهمیت و جایگاه مولانا ندارد و -به اصطلاح- نه چیزی به او افزوده و نه چیزی از او کم می‌کند.
