دانشمندان متقدم غربی شمس تبریزی را چگونه یافته و معرفی کردهاند؟
ادوارد براون معتقد بود که شمس پسر جلالالدین نومسلمان بود که فرقه حشاشین را رها کرد.
ردهَاوس شمس را فردی جسور و سلطهجو معرفی میکند.
نیکلسون از سواد نسبتا ناچیز شمس میگوید و در عین حال به «شور عظیم روحانی»اش اشاره دارد و این شور روحانی را ناشی از ایمان و یقین درونی او میداند از اینکه برگزیده و ناطق پروردگار است.
نیکلسون به تصریح آورده است که شمس «همه آنان را که به حلقه افسون دمیده قدرت او در میآمدند، مسحور میساخت.» از نظر نیکلسون «شمس از جهت احساسات نیرومندش، فقرش، و مرگِ به قهرش، عجیب به سقراط مانند است».
منبع:
دین لوییس، فرانکلین. (1384)، مولانا دیروز تا امروز، شرق تا غرب؛ ترجمه حسن لاهوتی