حمیدرضا توکلی مولویپژوه و نویسنده است و در حوزههای روایتشناسی متون کهن، مثنوی، متون عرفانی، شاهنامه، ادبیات کودکان فعال است.
سوابق تحصیلی
- دکتری تخصصی زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه تهران، 1382
- کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه تهران، 1378
- کارشناسی زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه تهران، 1376
سوابق علمی – آموزشی
- تدریس دانشگاه سمنان از 1380 تاکنون
- دانشگاه خوارزمی به عنوان استاد مهمان از 1385 تا 1386
- آموزش فارسی به غیرفارسی زبانان دانشگاه خوارزمی، 1387
- دانشگاه سمنان، 1388
- دانشگاه استراسبورگ در گروه مطالعات ایرانی، به عنوان استاد مهمان 2015-2017
سخنرانیهای آزاد آموزشی
- رفتار مولانا با زبان به مناسبت سال مولانا. وین، 1386
- ساختار قصه در قصه در مثنوی و منطقالطیر (3 جلسه). شهر کتاب تهران، 1390
- مولانا و حسرت ایمان، تهران، مؤسسه سروش مولانا، 1390
- بایزید به روایت عطار (2 جلسه). شهر کتاب تهران، 1390
- خرقانی و غربت. مؤسسه سروش مولانا، 1391
- جایگاه نیایش در روایت مولانا. تهران، مؤسسه سروش مولانا، 1391
- مولانا و دغدغۀ اخلاق. قونیه، مؤسسه سروش مولانا، آذر 1392
- مولانا و موسیقی. قونیه، مؤسسه سروش مولانا، آذر 1392
- تحلیل نی نامه. قونیه، مؤسسه سروش مولانا، آذر 1392
- داستان کودک، تجربۀ انتخاب و آزادی. مؤسسه رخداد تازه، 1396
- مولانا: از جنگ تا صلح، از صورت تا هستی. تهران، مؤسسه سروش مولانا، 1397
- مولانا و مخاطب روایت. استراسبورگ، دانشکده فرهنگها و زبانهای خارجی، 2015
- مولانا و نگاهش به زبان پارسی. استراسبورگ، دانشکده فرهنگها و زبانهای خارجی، 2015
- شاهنامۀ فردوسی: جهانهای پیش و پس از متن. استراسبورگ، دانشکده فرهنگها و زبانهای خارجی، 2016
- نگاهی تازه به ساختار منطقالطیر. استراسبورگ، دانشکده فرهنگها و زبانهای خارجی، 2016
- تهران از چشم صادق هدایت. کنفرانس معرفی تهران با همکاری شهرداری تهران و گروه مطالعات ایرانی دانشگاه استراسبورگ، کتابخانۀ ملی استراسبورگ، 2016
- نگاهی به سلوك بایزید بسطامی. استراسبورگ، دانشکده فرهنگها و زبانهای خارجی، 2017
- ابوالحسن خرقانی و داستان غربت انسان. استراسبورگ، دانشکده فرهنگها و زبانهای خارجی، 2017
- مولانا و ادراك زیباییشناختی. فرهنگستان هنر، به مناسبت زادروز مولانا، هفتم مهر1397
- مرگ از نگاه مولانا. دانشگاه سمنان، لیلهالعرس، آذر 1396
- هزار سال با فردوسی. شهر کتاب سمنان، 1396
- مولانا و بازی با مرزهای زیباییشناسی. دانشگاه سمنان، لیلهالعرس، آذر1397
- مولانا از صورت تا معنی از جنگ تا صلح. همایش صلح از نظر مولانا، مؤسسه سروش مولانا در کتابخانۀ ملی، دی1397
- بایزید در میانۀ شمس و مولانا. همایش بینالمللی شمس و مولانا، زادروز مولانا، خوی، هفتم مهر1398
- دگرگونی نگاه به مفهوم به سفر از سیر آفاقی تا سلوک انفسی نزد بایزید بسطامی و فرانسیس آسیزی. همایش سفر و مسافر: سومین همایش ادبیات تطبیقی دانشگاه فردوسی مشهد با همکاری دانشگاههای سوربون و استراسبورگ فرانسه، یکم آبان 1398
- بایزید از چشم شمس و مولانا (دو جلسه). شهر کتاب تهران، 1398
- مخاطب کودک در افق فراتر از قصه. همایش ادبیات کودك دانشگاه شهید بهشتی، 1398
- نیایشهای نامنتظر مولانا. مؤسسه سروش مولانا، 1399
آثار منتشر شده
کتاب
- از اشارتهای دریا: بوطیقای روایت در مثنوی. مروارید، تهران: 1389
- یادمان همزاد عاشقان جهان: قیصر امینپور (گردآوری به همراه زیبا اشراقی و مهدیه نظری). مروارید، تهران: 1390
- یک سرو و هزار سرو دیگر: داستان فردوسی و شاهنامه، نشر ماهی، تهران (در دست انتشار)
- اندیشه دور و دراز، پیشگام روایت پیشگویانه علمی در ایران؛
- مولانا و ابلیس امیدوار؛
- مثنوی و اسلوب قصه در قصه؛
- تداعی، قصه و روایت مولانا؛
- حسن آمیزی جانشینی حواس در مثنوی؛
- حافظ و آشناییزدایی در قلمرو تلمیح.
- آشیانهاي که پرید. علمی و فرهنگی، تهران: 1390
- درختی که دلش برای زمستان تنگ شد. بصیرت، تهران: 1393
- یک بار دیگر قورباغه. بصیرت، تهران: 1393
- داستان نی، سروش مولانا، تهران، 1395
- پیل همچنان در خانۀ تاریک، سروش مولانا، تهران (در دست انتشار)
- پیل و پروانه، سروش مولانا. تهران: 1395
- شب دزدی رازها، سروش مولانا. تهران (در دست انتشار)
- وقتی قفسها سماع میکنند. سروش مولانا، تهران (در دست انتشار)
- آن که راز را نقاشی کرد، سروش مولانا. تهران (در دست انتشار)
- کرمی که عقاب را نجات داد. بصیرت، تهران (در دست انتشار)
- اشتباه قشنگ زرافه، بصیرت. تهران: 1396
- گرگی که با فرشتگان رقصید. ثالث، تهران: 1399
ترجمه
- گویش سمنان. آرتور کریستنسن؛ ترجمه از فرانسه به همراه احسان ابراهیمیان. انتشارات دانشگاه سمنان، سمنان: 1389
- اپرای پلئاس و ملیزاند. کلود دبوسی و موریس مترلینگ. انتشارات بصیرت: تهران (در دست انتشار)
مقاله
- حسآمیزی و جانشینی حواس در مثنوی. فصلنامۀ هنر، زمستان 1377
- جلوههای خواب از تجربه تا تمثیل در مثنوی مولانا. فصلنامۀ هنر، ش 54، زمستان 1381
- خاطره کودکی از نگاه داستایوسکی. فصلنامۀ هنر، شماره 55، 1382
- متن، نگاه شامل و بوطیقای روایت. فصلنامۀ هنر، شماره 59، بهار 1383
- تداعی، قصه و روایت مولانا. مطالعات و تحقیقات ادبی تربیت معلم تهران، ش 3 و 4 ،1383
- مثنوی: قصۀ دقوقی و روایت چندآوا. فصلنامۀ هنر، ش 62 ،زمستان 1383
- مثنوی مولانا و مخاطب روایت. فصلنامۀ هنر، ش 65، پاییز 1384
- مثنوی و اسلوب قصه در قصه. دانشکده ادبیات تربیت معلم تهران، ش 47 ،1384
- نشانهشناسی واقعۀ دقوقی. مطالعات عرفانی، ش 5، بهار 1386
- مولانا و تعلیق غایتشناختی امر اخلاقی: مولانا و فلسفه اخلاق. انجمن حکمت و فلسفه، 1386
- زبان از منظر مولانا: مولانا و جهان معاصر. انجمن حکمت و فلسفه، 1386
- مثنوی و گفتوگوی چندآوا. کنگره بین المللی مولانا (همایش مولانا و داستانپردازی)، 1386
- مولانا و هنر آغازگری روایت. فصلنامۀ هنر، ش 73 ، پاییز 1386
- درآمدی بر زیباشناسی قیصر. فصلنامۀ هنر، ش 74، زمستان 1386
- رودکی پیشآهنگ فردوسی. فصلنامۀ هنر، ش 76 ، تابستان 1387
- درنگی در درآمدهای داستانهای شاهنامه. فصلنامۀ هنر، ش 77 ، پاییز 1387
- مثنوی مولانا: از شعر تا روایت. فصلنامۀ هنر، ش 81 ، پاییز 1388
- تأویل نزد مولانا. دانشکده علوم انسانی دانشگاه سمنان، ش 28 ،زمستان 1388
- گویش سمنانی راهگشای بررسی لغات و تعبیرات متون کهن. همایش بینالمللی گویشهای مناطق کویری ایران. دانشگاه سمنان، 1389
- درآمدی بر بوطیقای قیصر: یادمان همزاد عاشقان جهان. انتشارات مروارید، 1390
- مولانا و حسرت ایمان. فصلنامۀ فرهنگ قومس، 1391
- حافظ و آشناییزدایی در قلمرو تلمیح. مطالعات بلاغی، شماره 7 ، بهار و تابستان 1392
- مولانا و ابلیس امیدوار. دو فصلنامۀ زبان و ادبیات فارسی دانشگاه خوارزمی،ش 79 ،1394
- اندیشۀ دور و دراز: پیشگام روایت پیشگویانه علمی در ایران. مجله تاریخ ادبیات، دانشگاه شهید بهشتی، ش 78 ، بهار و تابستان 1395
- دگرگونی نگاه به مفهوم سفر از سیر آفاقی تا سلوک انفسی نزد بایزید بسطامی تا فرانسیس آسیزی. مجموعه مقالات همایش سفر و مسافر دانشگاه فردوسی مشهد با همکاری دانشگاههای سوربون و استراسبورگ، آبان 1398
- جایگاه روایتشناختی و بلاغی نیایش در مثنوی. مطالعات زبانی و بلاغی، دانشگاه سمنان، ش 19 ، بهار و تابستان 1398
- از شعر تا روایت با استاد مظاهر مصفا: نگاهی به دفتر نسخۀ اقدم. مطالعات زبانی و بلاغی، دانشگاه سمنان، ش 20، پاییز و زمستان 1398
- شاه در لباس ناشناس: تحلیلی از قصۀ سلطان محمود و شبدزدان مثنوی. در بزرگداشتنامۀ دکتر حسین بیکباغبان، دانشگاه استراسبورگ فرانسه و دانشگاه اصفهان (در دست انتشار)
افتخارات و جوایز
- انتخاب کتاب از اشارتهاي دریا به عنوان برگزیدة کتاب سال 1390 و جایزه جلال آل احمد، 1390
- کتاب فصل زمستان 1389 در بخش نقد ادبی
- انتخاب رساله دکتری به عنوان برگزیده پایان نامههای نگاشته شده درباره مولانا در سال جهانی مولانا 1398
پیوند مرتبط