زبانِ قدرت در زندگی‌نامه‌های مولانا

این سخنرانی در یازدهمین نشست رستخیز ناگهان به اهتمام مؤسسه سروش مولانا و در روز سه شنبه 30 آبان 1390 در تالار ایوان شمس برگزار شد.

دکتر افشین وفایی در این سخنرانی بحث خود را با ترسیم دو چهره‌ی کاملاً متفاوت از مولوی آغاز می‌کند که اولی از خلال آثار خود او بدست می‌آید، وی در این تصویر مردی اهل مدارا، شوریده‌ای مشفق و انسانی اهل تسامح است که انسانیت را ارج می‌نهد و با مخالفان رفتاری انسانی دارد. چهره‌ی دیگری که از خلال کتاب‌های مناقب و زندگی‌نامه‌هایی که مریدانش پس از او نوشته‌اند ترسیم می‌شود، چهره‌ی یک قدیس مقتدر و پیشوای یک ایدیولوژی است.
ایشان دلیل وجود این تفاوت را موضوع اصلی این سخنرانی دانسته و افزودند، مولانا در طول زندگی پر ثمر خود یک نظام عرفانی خاص برای درک بهتر حیات پی‌ریزی کرد اما پس از وی این نظام عرفانی تبدیل به نظام اعتقادی قشر خاصی از مردم قونیه شد، نظامی که در پی کسب قدرت بود و در این راه از هیچ توجیهی امتناع نداشت. از این رو باید ساختارهای زبانی با ساختارهای قدرت و ائدلوژی در جامعه مقایسه شوند و با کمک ابزارهای زبانی از ساختارهای قدرت در جامعه ابهام زدایی شود بدین ترتیب هدف نویسنده آشکار شده و ایدئولوژی پنهان در متن نمودار می شود.